Burc Karakas · 12 Mayıs 2020
Bilim dünyası göz önünde bulundurulduğunda, çalışmalarıyla tüm dünya bilimine öncülük etmiş Türkiye'de yetişmiş bilim insanlarını sizler için araştırdık ve uluslararası arenada göğsümü kabartan 11 ismi sizler için sıraladık.
Eminiz ki bu listede yer alan isimlerden bazılarını çeşitli yerlerde görmüş ve duymuş olabilirsiniz. İşte bilim tarihine yön vermiş bilim insanları ve gerçekleştirdikleri çalışmalar.
2015 yılında aldığı Nobel ödülüyle tüm dünyanın dikkatini çeken ve belki de Türkiye'de ilk kez tanınan Aziz Sancar Mardin'in Savur İlçesinde dünyaya gelmiştir. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunu olduktan sonra kişisel olarak moleküler biyolojiye yönelmiş ve tezleriyle Teksas ve Yale Üniversitelerinde gündem yaratmıştır. DNA onarımı, biyolojik saat, kanser tedavisi gibi spesifik konularda 288 makale ve 33 kitap yayınlamıştır. Kendisi ayrıca Aziz Sancar Araştırma Enstitüsü'nü kurarak bilimsel çalışmalar gerçekleştiren bireylere destek olmaktadır.
Aziz Sancar son olarak DNA'nın Piri Reis Haritasını çıkartarak kanser tedavisi üzerinde büyük yol katetmiştir.
Feryal Özel, astronomi dünyasının en önde gelen bilim insanlarından bir tanesidir. Doktor ebeveynlere sahip olan Feryal Özel lise hayatını İstanbul'da geçirdikten sonra Columbia Üniversitesi Uygulamalı Mateamatik ve Fizik Bölümünden ikincilik derecesiyle mezun olmuştur. Ardından Danimarka Niels Bohr Enstitüsü'nde lisansüstü eğitimini tamamlamış ve hemen ardından Harvard Üniversitesi'nde teziyle gündem yaratarak doktorasını eline almıştır.
Eğitim hayatının ardından Arizona Üniversitesi'nde astrofizik eğitimi verirken bir de NASA'da araştırmacı olarak görev almaktadır. Özel, 2013 yılında Amerikan Astrofizik Derneği tarafından Maria Goeppert ödülüne layık görüldü ki bu en başarılı isimlere verilir ve Feryal Özel Türk Bilim Akademisi'nin de üyeleri arasında yer alıyor.
TÜRKİYE VE DÜNYANIN EN İYİ ÜNİVERSİTELERİ SIRALAMASINI GÖRMEK İÇİN TIKLAYINIZ!
Bu ismi eminiz ki birçoğumuz banknotlarımızın arkasında ilk kez görmüştür ve karşınızda matematiğin dahi çocuğu Ordinaryus Prof. Dr. Cahit Arf. Matematik üzerine gerçekleştirdiği çalışmalar dünya literatürüne girmiştir. Arf Halkaları, Arf Sabiti ve Arf Sarmalları en bilinen buluşlarıdır. Ayrıca Alman matematikçi Helmut Heße ile birlikte Heße-Arf Kuramını geliştirdi. 1997 yılında 87 yaşında aramızdan ayrıldı.
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi kızı olarak bilinen İnan, aynı zamanda cumhuriyetin yetiştirdiği en iyi sosyal bilimcilerden bir tanesidir. Kendisi Bursa Kız Öğretmen Okulu'ndan henüz 17'sinde mezun olmuş ve öğretmen olarak görev almaktayken Atatürk tarafından keşfedilir ve dil eğitimini alması için yurt dışına gönderilimiştir.
Afet İnan, bu ülkenin yetiştirdiği en iyi tarihçilerinden bir tanesidir ve kendisi Türkiye'ye döndüğünde Türk Tarih Kurumu'nun kuruluşu aşamasında büyük rol almıştır. 1950 yılında tarih profesörü unvanı alan İnan 1985 yılında aramızdan ayrılmıştır.
Tıp Bilgini sıfatıyla ünlenen Hulusi Behçet Uz, aynı zamanda Mustafa Kemal Atatürk'ün yakın arkadaşlarından biri olan Ahmet Behçet'in oğludur. Babasınınn görevi esnasında Beyrut'ta eğitim hayatına başlamıştır ve sonrasında Askeri Tıbbiye'den mezun olmuştur. Gülhane Askeri Hastanesi'nde eğitimine devam eder ve I.Dünya Savaşı başta olmak üzere Kurtuluş Savaşı'nda da Edirne, Eskişehir ve Kırklareli'nde dermatolog olarak görev almıştır.
1933 yılında da Avrupa'da eğitimine devam eden uz, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri Hastalıkları ve Frengi Kliniğini kurmuştur. Kendisi aynı zamanda Profesör unvanına sahip ilk Türk akademisyen olma unvanına sahiptir ve bugün Behçet hastalığı, Tristymtom Behçet adıyla anılan hastalıkların isim babası olmuştur.
Dünya tarihinin gördüğü en gizemli uygarlıklardan bir tanesi olan Sümerler hakkında dünya çapında çalışmalara imza atma başarısı göstermiş Muazzez İlmiye Çığ, Akad,Hitit ve Sümer dilleri üzerine çalışan bir uzmandır. Söz konusu toplumların kültürlerine, dillerine ve inançlarına yönelik 13 tane kitabı bulunmaktadır ve İlmiye Çığ bugün 106 yaşındadır.
Şerif Mardin (Sosyolog):
Toplum bilimi alanındaki çalışmalarda isim yapmış bir Türk bilim insanı olma başarısı göstermiş Şerif Mardin Galatasaray Lisesi mezuniyetinin ardından Stanford ÜniversitesiSiyasal Bilimler Bölümünü başarı ile tamamladı. Yine Stanford'ta Osmanlı tarihi üzerine gerçekleştirdiği çalışmalarla ismini duyurmaya başladı. 1954 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi'ne gelerek çalışmalarına devam etti. Çalışmalarına devam ederken Boğaziçi ÜniversitesiİİBF Sosyoloji Bölümünü kurdu. Mahalle baskısı terimini literatüre ekleyen kişi olma unvanına da sahiptir.
Yeni nesil bilim insanlarına öncülük eden Canan Dağdeviren Harvard Genç Akademisi üyeliği bulunan ilk Türk'tür. Giyilebilir teknoloji, esnek elektronikler gibi yeni nesil devreler üzerine MIT Media Lab'da araştırmacı olarak görev alan biridir. Ayrıca cilt kanserini ortadan kaldıran giyilebilir kalp çipinin de mucididir.
Yeni nesil bilim insanlarından bir tanesi daha Naşide Gözde Durmuş. Kendisi Henüz 30'lu yaşlarında olan Durmuş, çocukluğun çağında geçirmiş olduğu bir hastalık üzerine savaşma kararı almış ve Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya Bölümü'nde araştırma görevlisi olma başarısı göstermiştir.Hedefinde adım adım başarıya ulaşan genç bilim insanı, kanserin erken teşhis üzerine yaptığı çalışmalarla ismini bilim tarihine karaladı ve MIT Technology Review tarafından “tıpta ve biyolojide çığır açan lider” olarak tanımlandı.
Türkiye'de gerçekleştirdiği çalışmalarda yalnızca Tıp dünyasında değil birçok alanda nam salmış bir isimdir Türkan Saylan. 1963 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde Dermatoloji Bölümü Anabilim Dalı Başkanlığı'na yükselmiş ve 1976 yılında cüzzama savaş açarak araştırmalarını yürütmüştür. Bu araştırmaların neticesinde 1986 yılında uluslararası arenada bilinen bir kişi haline gelmiş oluğ Hindistan'da Ghandi Ödülü'ne de layık görülmüştür. Türkan Saylan ayrıca 1989 yılında Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği'ni kurarak kadınların eğitim hayatında bulunması adına sosyal bir girişimde bulunmuştur. Uzun süre boyunca başkanlığını yapan Saylan 18 Mayıs 2009'da aramızdan ayrılmıştır.
Cambridge Üniversitesi’nde kuantum fiziği üzerine çalışan Prof. Dr. Mete Atatüre, henüz 43 yaşında olmasına rağmen Stephen Hawking’in yetiştiği okulda bilime katkıda bulunuyor. Işık sesinin gürültüsünü ölçen, bu çalışmasını yaptığı ekibiyle birlikte tarihe geçen Atatüre, evrenin bir başka köşesinde, farklı bir yaşam formunu bulma ihtimalimizin çok yüksek olduğunu düşünüyor.
Dünya çapında Türk Einstein olarak adlandırılan Oktay Sinanoğlu bir bilim insanından daha fazlası idi. Çünkü yalnızca kimya alanında gerçekleştirdiği çalışmalarıyla değil, Türk diline yönelik girişimleri ve bildirileriyle de dikkat çekiyordu (Bye-Bye Türkçe kitabını şiddetle tavsiye ederim). Babası İtalya’da başkonsolos olan Sinanoğlu, küçük yaşlarda Türkiye’ye dönüş yapıp eğitimine burada devam etti. 1955 yılında Kaliforniya’daki Berkeley Üniversitesi’nden mezun oldu. Sonraki yıl burs kazandığı MIT’de yüksek lisans yaptı. Yale Üniversitesi’nde kimya alanında profesörlük ünvanına kavuşan en genç bilim insanı hala Sinanoğlu’dur. Japonya ve Türkiye’de pek çok bilim kuruluşuna ve üniversiteye de danışmanlık yaptı. Türkçe’nin özgünleşmesi ve arındırılması için pek çok öneri çalışmasında da bulundu. Türk Einstein 2015 yılında aramızdan ayrılmıştır. Geride sayısız demeç ve kitap bırakmıştır.
Hayalinizdeki üniversiteyi bulalım