Burc Karakas · 17 Kasım 2021
Günlük rutinler, uğraşmamız gereken prosedürler, sorumluluklarımız derken gittikçe robotlaşmaya başladığımızı fark etmiyoruz. Sosyal medya kısmına hiç değinmezsek olmaz ki hayatımızın referansı ve büyülü aynası sosyal medya oldu. Tepkimizi, sevincimizi, giydiğimizi, gittiğimiz yeri, birlikte gittiğimiz insanları sürekli olarak paylaşıyoruz, çoğu zaman da haberlere oradan ulaşıyoruz. Aslında hızla bir şeyleri tüketiyoruz ve bizler bunun ne yazık ki farkında değiliz.
Bir soru: Telfonunuzla ilgilenme sıklığınız nedir? Kendinizi telefonla ve sosyal medyayla ilgilenmeden ne kadar zapt edebilirsiniz?
Keyif verici bir şeyler yapıyorsak beynimizin ödüllendirme hormonu olan dopaminanında devreye girer ve o salgılandıkça bizler daha da mutlu hissetmeye başlarız. Aslında dopamin beyinde var olan nöronları taşıyan bir ulak gibidir. Hafıza,öğrenme, odaklanma, uyku düzeni, hareket ve koordinasyon vb. gibi faaliyetler dopamin aracılığı ile gerçekleşir. Belirlediğiniz bir hedefe ulaştığınızda kendinizi ödüllendirmeniz size yine dopamin olarak geri döner.
Günümüzde çalışma prensiplerinin haricinde koşuşturmacalardan bıkmış bir yanımız da olduğu için aslında emek sarf etmediğimiz aktivitelerde daha fazla dopamin salgılar hale geldik. Yemek yapmak yerine sipariş etmek, hiçbir şeyi umursamadan saatlerce dizi izlemek ya da oyun oynamak, sosyal medya, alışveriş gibi konular çoğu zaman daha fazla dopamin demektir ki bu durumların bağımlılığa dönüşmesi de aslında dopamin toleransının oluşmasına sebep olur. Hatta öyle ki bu aktiviteleri ne kadar tekrarlarsak tekrarlayalım bir süre sonra bu konuda aradığımız mutluluğu bulamayacak konuma gelebiliriz. Çünkü aynı şekilde çok fazla uyarı dopamin reseptörlerinin işlev yitimine sebep olur ve sonu depresyon.
İçinde bulunduğumuz çağda artık insanlar birilerinin emirlerinde çalışmak yerine kendi fikirlerini gerçekleştirmeyi amaçlayarak girişim dünyasına adım atıyorlar. İşte tam olarak bu durumda da küçük hedefler ve büyük hedefler bir anda öz yinelemeye alıyor ve bu faaliyetleri kontrol altına almak gittikçe zorlaşıyor. İşte bu yüzden bir şekilde kişilerin kendini yeniden başlatması gerekebilir. Buna dopamin detoksu denir.
Evet farkındayız, çok fazla zaman yok, çünkü hayat hızla akıp gidiyor ve yine yetişmemiz gerekiyor, bu yüzden bir günlüğüne dahi tüm alışkanlıkları, elektronik aletleri ve sevdiğiniz aktiviteleri bir kenara bırakıp dopamin detoksu yapmak sonrası için de bizlere büyük faydalar sağlayacaktır. Çünkü dopamin detoksu yalnızca hazzı arttırmak için değil, bağımlılıklardan kurtulmak ve zihni dinlendirmek için de yapılır. Bilgisayarların RAM'leri şişiyorsa insanların beyinlerini dinlendirmeye hakkı yok mudur sizce?
Sizi mutlu eden şeylerin tümünü yalnızca bir günlüğüne bir kenara bırakın. Emin olun aç karnına bir gün geçirebilirsiniz ya da sosyal medya olmaksızın yaşabilirsiniz. Sizi merak edecek olan kişilere bir günlüğüne evinizde fakat ulaşılamaz halde olacağınızı söyleyin ve yeni güne kabuk değiştirerek başlayacak olmanın heyecanını yaşayın. Kendinizi dinlemek ve dinç hale gelmeniz için 24 saat çok faydalı olacaktır.
Hayalinizdeki üniversiteyi bulalım