Dunning-Kruger Sendromu Nedir?

Psikoloji alanında, Dunning-Kruger etkisi, bir görevde düşük beceriye sahip kişilerin yeteneklerini abarttığı bilişsel bir önyargıdır. Hayali üstünlüğün bilişsel önyargısı ile ilgilidir ve insanların yetenek eksikliğini fark edememesinden kaynaklanır.

Bir olay ya da bir durumda zeki insanlar daima şüpheci yaklaşım sergilerler. Öte yandan cahil cesaretine sahip olan bir kesim vardır ki bütün fanatizmiyle emin bir şekilde sonuca doğru ilerlemeyi tercih eder. İşte bu noktada kocaman sorun ortaya çıkar.

Dunning-Kruger Etkisi, tam olarak günümüzde birçoğumuz cahil cesareti olarak adlandırdığımız durumun bilimsel karşılığını bizlere sunuyor. Dunning ve Kruger'e göre insanların çoğu, az ya da hiç bilgi sahibi olmadığı konular hakkında fikir beyan etmekten ya da eyleme geçmekten asla geri kalmıyor.

Etki toplumun her tabakasından insanda baş gösterebilir durumdadır. Çünkü hiçbir toplumsal ünvana/statüye dayanmaksızın hemen her kesimden insanın bazen bilinçsiz ve farkında olmadan yaptığı davranışlarda bazen nadir de olsa kasıtlı yapıldığı için kendini direkt ele veren bu psikolojik rahatsızlık toplumun genel düzeninden insan ilişkilerine kadar birçok alana son derece zararlı bir sendrom haline gelmiştir.

Dunning - Kruger Etkisi Nedir?

“Dunning-Kruger Etkisi”, Cornell Üniversitesinde çalışmalarını sürdüren iki psikolog Justin Kruger ve David Dunning tarafından bilim dünyasına sunulan bir sonuçtur. Daha net bir şekilde özetlememmiz gerekirse; söz konusu bir durum, olay ya da olgu hakkında yeterli bilgiye sahip olmayan bilinçsiz insanlarda rastlanılan, hayali bir üstünlük hissi olarak tanımlanabilir. Yani bu kişiler, cehaletlerinden ötürü sahip oldukları cesaret nedeniyle, kendilerini hiç alakalarının olmadığı konular hakkında uzmanı ilan edebilirler.

1995 yılında 44 yaşındaki McArthur Wheeler isimli şahıs, limon suyunun "tuhaf" olarak tanımladığı kimyası ile ilgili çok derin bilgilere sahip olduğu iddiasıyla, yüzünü limon suyuna buladı ve 2 bankayı üst üste soymaya kalktı. İddiasına göre, limon suyunun görünmez yazılar yazmakta kullanılabilmesini sağlayan "gizemli" kimyası sayesinde, kendisini de "görünmez" kılacak ve bankadaki kameralar onu kaydedemeyecekti. Bankaları soymayı başardı; ancak tabii ki kameralar sorunsuz bir şekilde kaydı yaptı ve aynı gün içerisinde polis, Wheeler'ı kolayca yakaladı. Kimya ve muhtemelen genel kültür hakkında derin bir cehalete sahip olmasına rağmen, cahilliğinin farkında değildi ve kendini bu konuda uzman görüyordu. Dolayısıyla bilgilerinin ortalamadan üstün olduğunu ve polisler ile teknolojiyi kandırabileceğini sandı.

"Beceriksiz ve Farkında Değil: Kişinin Kendisinin Cehaletiyle İlgili Bilgisizliğinin, Kendisini Abartılı Değerlendirmesine Nasıl Neden Olduğu Üzerine..." başlıklı tezlerinde ikiliye 2000 senesinde, Nobel Ödülü'nü satirik bir şekilde alaya alan Iq Nobel Ödülü verildi.

Dunning - Kruger Sendromu Yaşayanlar Nasıl Tepki Davranır?

Çalışmalar neticesinde gözlemlenen kişilerin bazı ortak davranışları ortaya çıkmıştır ve bu davranışlar;

• Her şeyin en doğrusunu kendilerinin bildiğini düşünürler ve bu isimler eğitimi ve bilgiyi her zaman aşağılama yönelimindelerdir.
• Çalışıyormuş izlenimi yaratmayı severler, yani çalışıyorken dahi onlar aslında çevreyi nasıl etkileyebilirim düşüncesinin etkisindelerdir.
• Bu insanlar edebiyattan, bilime, sanattan teknolojiye kadar her alanda en üstün bilgiye sahip olduklarına inanırlar ve kendilerine sorulmadan yapılan her iş onlara göre eksiktir.
• En ufak bir bilgiye dahi sahip olmadıkları konular hakkında da geçmişten beri tanışıyorlarmış gibi davranmayı severler. Çevreyi de inandırmak adına her şeyi yaparlar.

Çağımızın en ciddi problemlerinden bir tanesidir cehaleti gizlemek, çünkü teknoloji gelişti ve hemen herkesin elinin altında Google bulunuyor. Bu yüzden bilmiyorum demek yerine Google'a göz gezdirip bilgeliğe soyunacak olan çok fazla insanla çevrili olabilirsiniz, belki de bu tanıma uyan kişi sizlersinizdir. Sizin için tavsiyemiz her konu hakkında bilgi sahibi değilseniz yeni öğrenme alışkanlıkları edinmeye başlamanız olacaktır. Ya da bilmediğinizi kabul edip mütevazi bir hayat tercih etmek isteyebilirsiniz, emin olun bilen birileri mutlaka çıkacaktır.