Hedy lamarr kimdir? Hedy Lamar ne icat etti?

Yarın doğum günü olan, Holywood’un en güzel yıldızlarından biri olarak tanıdığımız Hedy Lamarr’ın kamera arkasındaki hayatında icatlarla ve bilimle uğraştığını biliyor muydunuz?

Önce kısaca Hedy Lamarr’ın hayatından bahsedelim..

Hedy Lamarr Kimdir?

Doğum adıyla Hedwig Eva Maria Kiesler,9 Kasım 1914’te Avusturya’da doğmuş Yahudi asıllı oyuncu ve mucittir.

Oyunculuğa çok küçük yaşlarda başlayan Hedy’nin ilk evliliği Hitler’in dostlarından silah tüccarı Friedrich Mandl ile olmuştur. Birlikte katıldıkları yemek ve davetlerde genellikle silah teknolojisi konuşuluyordu. Harika bir matematik zekası olan Hedy savunma konusunu sevdi, bir süre sonra ilgi duymaya başladı. Eşi de kendisi gibi Yahudi kökenliydi fakat Nazi adına çalışıyordu. Üstelik çok da baskıcıydı, Hedy’nin filmlerde oynamasını yasaklayıp kendi işinde çalıştırmaya başladı. Zaten bilimle ilgili olan Lamarr, çevresindeki mühendis ve bilim insanlarından işin inceliklerini öğrendi ve kendini geliştirmeye başladı. Almanlar’ın uzaktan kumandalı torpido yapmak istediğini o sıralarda eşinden öğrendi. Bu konu çok ilgisini çekti. Bir süre sonra eşinin baskıcı tutumu ve Naziler’e yakınlığı nedeniyle canından bezen Lamarr, 1937 yılında tüm mücevherlerini çantasına doldurup eşine uyku ilacı verip  hizmetçisinin kılığına girerek evden kaçtı.

Buluş ve Patent Alımı

İlk önce Londra’ya, eşinden boşanınca da ordan küçüklükten beri hayalini kurduğu Holywood’a taşındı. Birçok önemli isimle birlikte iş yapma fırsatı buldu. Artık herkes ondan “dünyanın en güzel kadını” olarak bahsediyordu. Fakat Lamarr ihtişamlı hayatından arta kalan zamanda bilim ve matematiğe yöneliyordu.

Oturduğu eve çok yakın bir yerde yaşayan müzisyen George Antheil’e uzaktan kumandalı torpido hakkındaki düşüncelerini anlattı. Ortaklaşa yürüttükleri projenin hedefi, Hedy’nin nefret ettiği Naziler tarafından hedefi değiştirilemeyecek torpidolar üretmekti. Çünkü o dönemde tek bir radyo frekansı aracılığıyla kontrol edilen torpidolar, frekansı tespit eden düşman donanması tarafından etkisiz hale getirilebilmekteydi. Lamarr’ın amacı; uzaktan kontrollü torpidoların, düşmanın sinyal karıştırıcıları (jammer) nedeniyle kontrolünün kaybedilmesini önlemekti. Torpidoyu yönlendiren radyo frekansı düşman tarafından tespit edilirse, sistem elektronik olarak kilitlenir ve kontrol kaybedilirdi. Hedy, bunun çözümünü bulmuştu ama teknik desteğe ihtiyacı vardı.

Uzaktan kumandanın telsiz frekansı sürekli olarak değiştirilirse düşmanın müdahale imkanı kalmazdı. Ancak, telsiz ve torpido aynı anda frekans değiştirmeliydi. Bu konuda komşusu Antheil yardımcı oldu. Çözüm, delikli kağıt rulolara kaydedilen notalara göre müzik çalan piyanolardı. Otomatik piyanoların çalışma prensibinden etkilenen ikili, ‘frekans atlamalı yayılı spektrum’ teknolojisini geliştirdi. Telsiz vericisine ve torpidoya yerleştirilen ve delikleri aynı olan rulolar, frekansı aynı anda değiştirecekti.

Buluşun patentini 1942’de aldılar ancak ABD donanması ilgilenmedi. Benzeri bir sistem, başkaları tarafından 1957’de transistör kullanılarak yapıldı. 1962'den sonra Lamarr ve Antheil’ın buluşu farklı amaçlar için uyarlamaya koyuldular. Her buluş bir öncekinin üzerine eklendi.

Sonuçta Lamarr ve Antheil’ın oluşturdukları temelden faydalanılarak, günümüzde milyarlarca insanın kullandığı GSM, Wi- Fi ve GPS teknolojileri icat edildi. Elektroniğin Öncüleri Vakfı 1997’de Hedy’nin patentini fark etti ve ona Elektronik Öncüsü Ödülü verdi.