Burc Karakas · 05 Kasım 2018
Henrietta Lacks sıradan bir insan olarak yaşadı ve 31 yaşında kanser hastalığı nedeniyle hayatını kaybetti. Ancak onun hücrelerini inceleyen uzmanlar tıp tarihinin en şaşırtıcı olaylarından biriyle karşılaştı.
Henrietta Lacks'ın hücreleri üzerinde yapılan bu keşif sayesinde tıp dünyasında pek çok hastalığın tedavisi sağlandı. Lacks ise genç yaşta hayatını kaybetmesine rağmen ölümsüzleşti. Peki Lacks'ın hücrelerini bu kadar eşsiz kılan neydi?
Afrika kökenli Amerikalı tütün işçisi olan Henrietta, 29 Ocak 1951 yılında vajinal kanama şikayeti ile hastaneye başvurdu. ABD'de John Hopkins hastanesine giden Lacks'e yapılan muayenede rahim ağzında bir tümör olduğu tespit edildi.
Yapılan tetkiklerle birlikte tümörün kötü huylu olduğu anlaşıldı. Metastaza yol açan bu tümörden örnekler alınarak Dr. George Gey'e gönderildi.
Gey ise bu sırada sürekli aynı seyir gösteren bir hücre dizisi bulma umuduyla pek çok insanın hücre örneklerini inceliyordu.
İnsan hücreleri insan vücudu dışında başka bir ortamda değişim gösteremediğinden çalışmalarını tamamlamayan Gey tam da aradığı şeyi genç kadının hücrelerinde buldu.
Keşfine Henrietta Lacks'ın isim ve soy isminin baş hecelerinin ismi olan HeLa'yı veren Gey, genç kadının hücresinin farklı ortamda da bölündüğünü gördüğünde yıllardır aradığı şeye ulaştı.
Normal insan hücrelerinde 46 kromozom olmasına karşın HeLa hücreleri 76 ila 80 kromozoma sahipti.
Üstelik Lacks'ın hastalığından dolayı bu hücreler bölünerek çoğalmış ve mutasyona uğramıştı. Genç kadının vücudunda bulunan virüs DNA ile birleşerek hücreleri onarmayı etkisiz hale getirdi.
HeLa hücreleri diğer kanser hücrelerinden daha hızlı büyüdü. Genç kadının bağışıklık sisteminin zayıflaması hücrelerin 24 saat içinde iki katına çıkmasına neden oldu.
HeLa hücreleri sayesinde hücreleri canlı tutma sorunu ortadan kalktığı için bilim insanlarının yeni bilimsel çalışmalar yapmaya daha çok vakit harcayabildiler.
Bu eşsiz kaynak sayesinde Çocuk Felci aşısı olan IPV ve Salk aşıları geliştirildi. Virüsler, kanser ve yer çekimi ile ilgili araştırmalar da HeLa hücreleri sayesinde yapıldı.
Ancak bu hücrelerin alınmasının ardından çoğaltılması Lacks'ın rızası dışında olduğundan bu hatayı telafi için Henietta Lacks'ın Ölümsüz Hayatı isimli bir kitap yazıldı ve hatta bu kitabın filmi dahi çekildi.
HeLa hücrelerinin yetiştirilmesi modern bilimin en büyük adımlarından biridir. Hatta bilim insanları günümüz teknolojisi ile bu hücrelerin ölümsüzlük arayışına bile farklı cevaplar bulunabilmesi yolunda bir umut ışığı olduğunu ifade etti.
Hayalinizdeki üniversiteyi bulalım