Hemen hemen her konu hakkında anlık değişimler söz konusu olduğunda (para piyasaları, dolar kuru, seçimler vb.) manipülasyon kelimesini duyuyoruz. Bu kelimeyi bu kadar fazla duyuyorken bu kelimenin gerçekte ne anlama geldiğini biliyor musunuz? Kitleleri yönlendirme sanatı hakkında sizler için bir araştırma yaptık. Eminiz ki Reklamcılık, ekonomi ve siyaset bilimi üzerine öğrenim gören arkadaşlarımıza da fayda sağlayacaktır.
Manipülasyon Nedir?
Manipülasyon, başkalarının fikirlerini, algılarını ve davranışlarını onlara belli etmeden, aldatma yoluyla ve bazı taktikler kullanarak değiştirmeyi amaçlayan sosyal bir etkidir. Manipülasyon yöntemleri, genellikle manipülatörün menfaatleri doğrultusunda kurnaz, sömürücü ve aldatıcıdır.
Manipülasyona Neden Başvurulur?
Manipülasyona kendini birçok açıdan geliştirememiş ve haksızlığının farkında olan, ihtiyaç ve isteklerini gizli tutarak olay örgüsünün kendi amçlarınca yoğrulmasını hedefleyen kişiler başvurur. Manipülatör olarak adlandırılan kimseler acımasızlığı en önde sahiplenmiş kimselerdir. Belki burada olumsuz bir şeyler bahsediyor olabiliriz ama bu legal bir şeydir ve birçok reklam firması bu konuda ciddi algı yönetimleri gerçekleştirirler. İyi bir manipülasyon ise hiç kuşkusuz şu maddelere bağlıdır; gizli tutulan istekler, psikolojik zaafiyetlerin farkında olmak ve acımasız olmak.
Manipülasyon Teknikleri
Manipülasyon, zaman içerisinde başvurulmaktan çekinilmeyen bir silah haline gelmiştir ve bu silahın belirli kullanılış biçimleri de söz konusudur. İşte bunlardan en popülerleri aynen aşağıdaki gibidir.
Pozitif Sağlamlaştırma: Yapılan davranışın güçlendirilmesi ve sıklık derecesinin arttırılması amacıyla uygulanan yöntemdir. Örneğin; övgü, etkileyici özür dileme, cazibe, para, hediyeler, gülme gibi yüz ifadeleri vb.
Negatif Sağlamlaştırma: Bağırma, gözdağı verme, azarlama, duygusal şantaj, iletişimi kesmek, ağlamak, suçluluk tuzağı, kurban rolü oynamak ve hakaretler gibi davranışlar bu tekniğe örnektir.
Kısmi (Aralıklı) Sağlamlaştırma: Kısmi negatif sağlamlaştırma, etkili bir şüphe ve korku havası yaratabilen yöntemdir. Kısmi pozitif sağlamlaştırma ise, kurbanı sebat etmeye devam ettirir. Örneğin, kumar oyunlarının birçoğunda kumarbaz başlangıçta kazanıyor gibidir, ancak totalde para kaybetmesi kaçınılmazdır.
Ceza
Önce Küçük, Sonra Büyük Rica
Giderek Artan Ricalar
Sıra Dışı İstek
Kavram Bozumu
Yanlış Bilgi Manipülasyonu
Gürültü Tekniği
Aşağılama ile Ego Kamçılama
Yalan Söyleme
Salt Beyin Yıkama
Duygusal Şantaj
Yanlışa Ayartma
Mahrum Bırakma
Ego Okşama
Acı Vererek Yalan Söyleme
Reddetme (İnkar)
Gizleme
Rasyonalizasyon
Küçümseme
Seçici Dikkatlilik veya Seçici Dikkatsizlik
Konuyu Değiştirme, ŞaşırtmacaKaçma
Üstü Kapalı Sindirme
Duygu Sömürüsü