SMART Hedefler Nedir? Nasıl Uygulanır? Pazarlama 102!

Söz konusu proje yönetimi olduğunda kendimize belirli periyotlarla bazı hedefler koyarız. Bu hedeflere ulaşmak adına sarf ettiğimiz ya da edeceğimiz çaba düşünüldüğünde herhangi bir hataya sürüklenmemek ve zamanı kaybetmemek adına bir takım kriterlere göre hareket etmemiz gerekir. Bu kriterler projemizin geleceği açısından oldukça fazla önem arz eder. İşte proje literatürüne geçmiş SMART adı verilen bir takım kriterler söz konusudur ki global anlamda hemen hemen herkes tarafından benimsenmiştir. Peki nedir bu SMART?

SMART hedefler nedir?

      SMART, ingilizce dahi anlamına gelse de aslında kendini oluşturan 5 maddenin baş harflerinin kısaltmasıdır. SMART maddeleri ise hedeflerimizi yönlendirme konusunda bize oldukça fazla yardım ederler. SMART kriterleri Peter Drucker’ın Kişisel Öğrenim Planı konseptine eklenen Hedeflere Göre Yönetimi tarafından sıklıkla atfedilir.Terimin bilinen ilk kullanımı, George T. Doran’ın Yönetim İncelemesi’nin Kasım 1981 sayısında ortaya çıkar. O dönemin ardından zaman içerisinde birçok otorite tarafından ele alınmış ve makalelere dahi konu olmuştur.

Hedeflerinizin net ve erişilebilir olduğundan emin olmak için her biri olmalıdır:

1. Spesific: Spesifik
2. Measurable: Ölçülebilir
3. Achievable: Ulaşılabilir
4. Relevant: İlgili
5. Time-Bound: Zaman Sınırlı

Profesör Rubin'e göre; SMART kısaltmasının, etkinliğin ve geri bildirimin önemini yansıtacak şekilde güncellenmesi gerektiğini belirtmiştir ki hemen bu açıklamaların ardından bazı yazarlar SMART'a ek iki madde daha eklemiştir ve SMARTER yani değerlendirilmiş (Evaluated) ve tekrardan düzenlenmiş (Readjusted) olarak belirtmişlerdir.
 

Spesifik

Hedefiniz net ve özgün olmalıdır, aksi takdirde bu konuya odaklanamaz ve başarıya giden yolda kendinizi motive edemezsiniz. Amacınızı hazırlarken, beş “W” sorusunu cevaplamaya çalışın:

1. Ne yapmak istiyorum? – (What)
2. Bu amaç neden önemlidir? – (Why)
3. Kimler katılıyor? – (Who)
4. Nerede bulunuyor? – (Where)
5. Hangi kaynaklar veya limitler var? – (Which)
    

Ölçülebilir 

Hedeflerinizin ölçülebilir olması çok önemlidir. Bu sayede aşamalarınızı takip edebilir ve motivasyonunuzu her zaman taze tutabilirsiniz. Aşamaları değerlendirip aldığınız yolu değerlendirmek odağınızın diri kalmasına yardımcı olacağından heyecanınız da sizinle birlikte yaşayacaktır. Hedeflerim nasıl ölçülebilir diyorsanız ;

1. Kaç (para)?
2. Kaç tane?
3. Başarılı olduğu zaman nasıl bileceğim?

Ulaşılabilir
Hedefinizin ayrıca gerçekçi olması ve elde edilebilir olabilmesi gerekir. Başka bir deyişle, yeteneklerinizi zorlamalı fakat yine de mümkün olmalıdır. Elde edilebilir bir hedef belirlediğinizde, daha önce gözden kaçan fırsatları veya onu size yaklaştıran kaynakları tanımlayabilirsiniz. Elde edilebilir bir hedef genelde aşağıdaki gibi soruları cevaplar:

1. Bu amaca nasıl ulaşabilirim?
2. Mali faktörler gibi diğer kısıtlamaları temel alan hedef ne kadar gerçekçidir?

İlgili
Bu adım, amacınızın sizin için önemli olduğundan emin olmak içindir. Hedeflerimize ulaşmada hepimizin destek ve yardıma ihtiyacı vardır, ancak bunlar üzerinde kontrolümüzün devam etmesi önemlidir. Böylece, planlarınızın herkesi ileri götürdüğünden emin olun, ancak kendi hedefinize ulaşmaktan hala siz sorumlusunuz. İlgili bir hedef, bu sorulara “evet” cevabını verebilir:

1. Bu değerli görünüyor mu?
2. Bu doğru zaman mı?
3. Bu bizim diğer çabalarımıza / ihtiyaçlarımıza uyuyor mu?
4. Bu amaca ulaşmak için doğru kişiyim ben miyim?
5. Mevcut sosyo-ekonomik ortamda uygulanabilir mi?

Zaman Sınırlı

Hedeflerinize ulaşabilmek için onu bir tarihle kısıtlamanız en önemli maddelerden bir tanesidir. Yani bir süre zarfına kadar bu hedefe ulaşılacak şartı koşmanız sizi hedefe daha da fazla yakınlaştırır. SMART hedef kriterlerinin bu kısmı, günlük görevlerinizin uzun vadeli hedeflerinize göre öncelik vermesini önlemeye yardımcı olur. Zamana bağlı bir hedef genellikle aşağıdaki soruları cevaplayacaktır:

1. Ne zaman?
2. Bundan altı ay sonra ne yapabilirim?
3. Bundan altı hafta sonra ne yapabilirim?
4. Bugün ne yapabilirim?

Şu ana dek SMART hedefler kullanımından şikayetçi olan yok, eksik olduğunu hissedenler ise SMARTER olarak evrimine çanak tutmuş durumda.