Swap Faiz Nedir? Döviz neden yükseliyor?

Son günlerde Türkiye ekonomi gündeminde bir terim dillerde dolanmaya başladı "Swap Faiz" diye, peki nedir bu Swap Faiz? Ekonomi öğrencilerimize sizler için sorduk, onlar da cevapladılar.
 

Swap Faiz nedir?

Kelime anlamına bakarsanız aslında kafanızda kolayca şekillenebilir çünkü Swap İngilizce "takas"anlamına gelir. Londra’da TL swap faizlerinin yüzde 1300’leri aşması durumu ile devreye giren swap işlemi aslında farklı faiz türlerine sahip (sabit ve değişken faizli) borçların birbirleri ile değişimi olarak adlandırılabilir. Yabancı bankalar bu işlemler sayesinde Türk Lirası elde edebildiğini de vurgulamakta fayda var. Günümüzde yaşanan olaylar için ise aşağıda yer alan açıklamalarımızı takip etmenizi öneririz.

SWAP oranı nedir? 

Sözü geçmekte olan SWAP işlemi kendi içerisinde üçe ayrılır. Bunlar; para swapı, faiz swapı ve çapraz döviz swapı’dır. Kısaca swap türlerine değinmemiz gerekirse; 

Para swapı işlemleri; tarafların önceden anlaştıkları oran ve koşullarda belirli miktardaki para birimlerini değiştirmek suretiyle gerçekleştirdikleri işlemlerdir. 

Faiz swapı işlemleri; gösterge bir anapara tutarı üzerinden farklı faiz oranı esaslarına göre hesaplanacak faizlerin iki taraf arasında anlaşılan vadelerde değişimini öngören bir sözleşmedir. Bu sözleşmede, aynı para biriminden olan borçların faiz ödemelerinin yapısı değişmekte, anapara değişimi gerçekleşmemektedir. 

Çapraz döviz swapı işlemleri; farklı para birimleri ve farklı faiz yapısı üzerine (sabit veya değişken) borçlanan taraflar, diğer tarafın borcuna ilişkin anapara ve faiz ödemelerini yerine getirmek üzere anlaşarak gerekli yükümlülüğü yerine getirirler. 

 

 

Geçmişten örnekler

Swap konusunun aydınlatılabilmesi adında ülkemizde 2001 krize göre bir oranlama yapmamız doğru olabilir. Londra’daki swap piyasasında Türk Lirası’nın gecelik faizi, yüzde 1300’yi aştı. Geçen hafta yüzde 22 seviyesinde seyreden bu oran son iki gün içinde 10 kattan fazla artarak, 2001’deki ekonomik krizden beri en yüksek seviyesine geldi. Nisan 2001’de aynı oran yüzde 71’di.
 

Tüm parçalar birleştiğinde kısaca Türk Lirası konusunda arz talep dengesinin sağlanmaması ve tedirgin tavırlar sergilenmesi sonucu döviz  yükseliyor diyebiliriz.

Tüm bunların haricinde geçtiğimiz dakikalarda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB)'den şu açıklama geldi:
 

 

(TCMB tarafından spotta döviz alınması, vadede döviz satılması) işlem miktarı döviz ve efektif piyasaları işlem limitlerinin yüzde 30’si ile sınırlandırılmıştır” 

Bunun üzerine bazı uzmanların da yaklaşık 10 ila 15 gün içerisinde döviz kurlarında sert değişimler olacağı yönünde herkesi uyarıyor.