Şeker hastaları tarafından sıkça duyduğumuz ilaçlardan bir tanesi insülindir. Peki insülin nasıl bulundu? İşte şeker hastalığına karşı uygulanan tedavide başrolü oynayan insülin ve tarihi.

İnsülin nedir?

İnsülin polipeptit yapılı ve vücuttaki karbonhidrat özüştürmesinin düzenlenmesinde glukagon ile birlikte rol alan hormondur. Kan şekerini düşürür.

Peki Nasıl Keşfedilmiştir?

1868 yılında Berlin’de tıp okuyan bir öğrenci olan Paul Langerhans, mikroskopla pankreasın yapısını incelerken, pankreas dış salgı (ezokrin) dokusunun içinde yayılmış ve daha önce belirlenememiş hücre kümelerine rastlamıştır. Bir süre sonra Eduard Laguesse, daha sonraları “Langerhans adacıkları” olarak adlandırılacak ve o dönemde işlevleri bilinmeyen bu hücreler için sindirime fayda sağlayacak salgı üretiyor olabileceğini öne sürecektir.

1889 yılında Polonya asıllı Alman tıp doktoru Oscar Minkowski ve Joseph von Mehring ile birlikte yürüttükleri çalışmada, pankreasın sindirim üzerindeki bahsedilen rolünü gösterebilmek için sağlıklı bir köpeğin pankreasını çıkarmıştır. Bu olaydan birkaç gün sonra, Minkowski’nin hayvan bakıcısı tarafından köpeğin idrarının üzerinde sineklerin uçuştuğu fark edilmiş ve köpeğin idrarını test ettiğinde içinde şeker olduğunu görmüştür. Bu, pankreas ve şeker hastalığı arasındaki ilişkiyi ortaya koyan ilk buldu olmuştur.

1901 yılında ise, Eugene Opie’nin Langerhans adacıkları ile şeker hastalığı arasındaki ilişkiyi “Şeker hastalığının nedeni, Langerhans adacıklarındaki kısmen ya da tamami harabiyettir.” cümlesiyle açıklamış ve başka önemli bir adım atılmıştır.

Sonraki 20 yıl süresince adacıkların salgılarını toplayıp ilaç olarak  kullanmak için birçok çalışma yapıldı. 1906 yılında George Ludwig Zuelzer köpeklerin pankreas özütüyle iyileştirilmesinde kısmen başarı sağlamış fakat çalışmalarının devamını getirememiştir.

Bu yönde en önemli gelişme 1922 yılında Toronto şehrinde bir hastanede yatan 14 yaşındaki diyabet hastası Leonard Thompson, insülin zerkedilerek diyabet hastalığı tedavi edilen ilk hasta olma ünvanını kazanması ve bunu gerçekleştiren Toronto Üniversite’nden bir ekibe Nobel Ödülü verilmesidir.