Burc Karakas · 05 Şubat 2018
Charlie Chaplin ya da Şarlo, sessiz komedi sinemasının öncüsü olmakla birlikte yaşadığı dönemin içinde tarzından ödün vermeksizin sessizce mesajını herkese iletebilmeyi başarmış ve bu sayede Sör unvanını da almış birisidir.
Komik melon şapkası, bol pantolonu, büyük ayakkabıları ve bastonu ile hafızalara kazınmış bir karakter olmakla birlikte, akıllıca gerçekleştirdiği sakarlıkları ve tavrıyla birçok konuda eleştirilerini izleyiciye yansıtmayı başarmıştır.
Charlie Chaplin, sadece oyunculuğu ile değil, senarist, yazar, prodüktör, yönetmen ve bestecidir. Bu yüzden, üniversitelerde sinema bölümlerinde okutulduğu gibi, konservatuar sınırları içinde de hakettiği yeri alır.
Bugün Charlie Chaplin’in ya da Charles Chaplin (Şarlo) nün sessiz sinema kariyerinde gelmiş olduğu son noktanın yıldönümüdür. Modern Zamanlar ya da Asri Zamanlar olarak ülkemizde bilinen “Modern Times” adına sahip olan son sessiz filminin vizyona girdiği tarihtir.
Tahmin edileceği gibi Modern Zamanlar Filminin yapımcısı, senaryo yazarı, yönetmeni ve başrol oyuncusu Charlie Chaplin’in kendisidir. Ayrıca filmin müziklerinin altında da kendisinin imzası vardır. Filmin diğer başrol oyuncusu ise Pauletta Goddard’dır. Chaplin, aralarındaki yaş farkına rağmen çekimler bittikten sonra rol arkadaşı Goddard ile evlendi, bu Chaplin'in 3. evliliğiydi.
30’lu yıllarda hüküm süren “Büyük ekonomik buhran” sırasında makineleşmenin artması ile birlikte doğan sosyal ekonomik dengenin bozulmasını konu alan, artan işsizlik sorununu dile getiren bu film Charlie Chaplin'in ilk kez 1914 yılında yarattığı Küçük serseri Şarlo tiplemesine dayanan son filmdir. Her filminde daha da mükemmeliyetçi olan Chaplin, "Asri Zamanlar"'ı o dönem için rekor sayılabilecek bir süre olan 10 ayda çekmiş ve kurgu öncesi 100 kilometre uzunluğunda negatif film harcamıştı. Chaplin'in "Modern Times"'da Komünizm çağrısı yaptığı ileri sürüldüğü için film Amerika’da gişede pek başarılı olamadı, 1,5 milyon dolara mal olan film ancak 1 milyon dolar hasılat yaptı. Aynı nedenle Almanya ve İtalya’da da yasaklandı. Avrupa’nın geri kalanında ise çok büyük başarı kazandı.
Her ne kadar filmde bazı ses ve müzik efektleri kullanılmış da olsa bu sessiz bir filmdir ve Chaplin'in çevirdiği son sessiz filmdir. Chaplin bu 'sessiz' filmi çevirdiği tarihte sinemada ses yaklaşık 10 yıldan beri kullanılmaktaydı. Chaplin, hem sessiz filmlerin duyguları daha iyi yansıttığını düşünüyordu hem de farklı dillerdeki insanların da bu şekilde onu anlayabileceğine inanıyordu.
Amerikan Film Enstitüsü’nün (AFI) "tüm zamanların en iyi filmleri" arasında 78. sırada gösterdiği “Modern Zamanlar", 89 yılında ABD kongre kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek “Amerika Birleşik Devletleri kültür arşivleri’nde” muhafaza edilmesine karar verilmiştir.
Bir fabrikada montaj hattında monoton bir işte ve delicesine bir tempoda çalıştırılan bir işçi Charlie Chaplin tempoya ayak uyduramaz ve zamanla ruhsal çöküntüye uğrar. Monoton vida sıkma işinden alınarak deneysel bir 'otomatik yemek yedirme makinesi’nde kobay olarak kullanılır. Bir dizi şanssız olay sonucunda patronları onun delirmiş olduğuna kanaat getirerek bir akıl hastanesine gönderirler. Buradan çıktığında da tesadüfen elinde salladığı kırmızı bir bayraktan ötürü komünist bir provokatör zannedilerek bu kez de hapishaneye gönderilir. Burada toplu bir firarı engellediği için ödül olarak serbest bırakılır. Sokakta babası grev sırasında öldürülen bir genç kızla (Pauletta Goddard) tanışır ve onun arkadaşı ve koruyucusu olur. Ona bakabilmek için birkaç işe girer ama hepsinden de kısa sürede atılır, zaman zaman da tekrar hapse girer çıkar. Hapiste olduğu bir zamanda kız gece kulüplerinden birinde dansöz olarak çalışmaya başlar ve Şarlo'ya da aynı yerde bir iş bulur. Serbest bırakıldıktan sonra işe başlayan Şarlo, masalara şarkı söyleyerek servis yapan bir garson olarak kısa sürede büyük bir başarı kazanır, ama bu mutlulukları uzun sürmez. Zira yetimhane yetkilileri kızı geri alabilmek için peşlerindedir ve ikili mecburen oradan kaçmak zorunda kalır. Bütün olanlardan yılan genç kız moralsiz bir şekilde "Bunca zahmete değer mi?" deyince Şarlo ünlü repliğini tekrarlar: ""Gülümse, umudunu kaybetme, başaracağız" (Filmin tema müziğinin adı da Smile dır (Türkçesi: Gülümse) ve bu replik sinema tarihine ara yazısı ile verilmiş son replik olarak geçecektir). Son sahnede tüm Şarlo filmlerinde olduğu gibi ikiliyi Kaliforniya otoyolunda yeni maceralara doğru giderlerken görürüz.
Hayalinizdeki üniversiteyi bulalım