Gülçin ÜNER · 03 Ocak 2018
Ülkeler, ilerleme yanlısı politik kurumları doğru düzgün oluşturabildiklerinde yükselirler; o kurumlar kemikleştiği veya uyum sağlayamadığı zaman ise başarısız olurlar. Güç sahipleri her zaman her yerde hükümetler üzerinde kontrol kazanma peşindedir. Kendi hırsları uğruna toplumu baltalamaktan geri durmazlar. Ya bu kişileri çoğulcu, katılımcı, kapsayıcı kurumlara sahip olan etkin bir demokrasiyle denetlersiniz ya da ulusunuzun çöküşünü seyredersiniz.
''Ulusların Düşüşü-Güç, Zenginlik ve Yoksulluğun Kökenleri''
3 Eylül 1967 doğumlu tam adı Kamer Daron Acemoğlu olan ekonomist İstanbul doğumlu olup aslen Ermeni kökenlidir. 1986 yılında Galatasaray Lisesini bitirip, lisans eğitimini İngiltre'nin York Üniversitesi'nde almıştır. Yüksek lisans ve doktora eğitimi ise bu dalda en prestijli okullardan olan London School of Economics'ten almıştır. 1992-93 yılları arasında London School of Economic'te ders vermiştir. 2000 yılında profesörlüğe yükselen Acemoğlu 1993 yılından bu yana Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde ders vermektedir.
IDEAS/RePFc araştırma veri tabanına göre, dünyada en çok alıntı yapılan ilk 10 ekonomist arasında bulunuyor. Acemoğlu'nun The Economics Journal'da yayınlanan bir çalışması ''1996 Yılının En İyi Makalesi'' ödülünü aldı. Daha sonra 2005 yılında, ekonomi bilimine en büyük katkıyı yapan 40 yaş altındaki bilim adamlarına verilen John Bates Clark madalyası ile ödüllendirildi. 2006 yılında Türkiye Bilimler Akademisi ( TÜBA ) tarafından ''Bilim Ödülü'ne layık görüldü. 2013 yılında ise klasik büyüme ve kalkınma teori ve modellerine farklı bir perspektif ile yaklaşımı nedeniyle T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü'nü aldı.
Acemoğlu'nun ilgi alanı içine giren başlıca konular, siyasal ekonomi, ekonomik kalkınma, ekonomik büyüme, gelir ve ücret dengesi eşitsizliği. En güncel çalışmaları ise ''Kurumların ekonomik gelişim ve siyasal Ekonomideki yeri'' üzerinedir. Son çalışmalarından MIT'den Pascual Restrepo ile yazdığı 11 sayfalık makale oldukça ses getirmiştir. Ülke nüfusu yaşlandıkça ülkelerin ekonomik büyümesinin negatif etkilendiğini reddeden çalışma nüfusu hızla yaşlanan ülkelerin diğer ülkelere göre daha hızlı büyüdüğünü ortaya koymaktadır.
Acemoğlu ve James A. Robinson'un araştırma, politika ve tarih konularını harmanladığı kitabıdır. Ulusların Düşüşü, tarih boyunca ulusları, özellikle de birbirine benzeyen ulusların ekonomik ve politik gelişmeleri arasında neden büyük farklılıklar olduğuna dair bir tartışma yürütüyor. Yazarlar kısaca ''Neden bazı ülkeler zenginken, bazıları yoksuldur?'' şeklinde bir soru ortaya atıp, köleci toplumlar, feodalizm, sömürgecilik, kapitalizm ve sosyalizm uygulamaları arasında ilginç ve çok öğretici bir yolculuğa çıkarıyor. Ekonomiye ilgi duyan herkesin, İktisadi ve İdari Bilimler okuyan her öğrencinin mutlaka okuması gereken bir kitap olduğunu düşünüyorum.
Büyük övgü alan kitabı eleştiren ekonomistler de olmuştur ama kitaba en ağır ve kritik eleştiri ünlü iş adamı Bill Gates'ten gelmiştir. Kendi kişisel blogunda kitabı eleştiren Gates şöyle demiştir; '' Konuyla epey ilgilendiğim için kitabı okudum. Fakat ne yazık ki büyük bir hayal kırıklığıydı. Yazarların analizini muğlak ve basit buldum. Ülkelerin siyasi ve ekonomik kurumlarına odaklanırken, tarih ve mantık gibi diğer faktörleri büyük ölçüden görmezden gelmişler. Roma, Venedik ve Maya uygarlığının gerileme nedenlerini doğru vermemişler. Ekonomik büyüme için önce kapsayıcı siyasal kurumlar gerektiğini savunuyorlar. Fakat Çin gibi bunu yalanlayan örmekler de var. Beni kitapta olumlu ifadeler ile sundukları için teşekkür ederim ama Meksikalı milyarder Carlos Slim'e çok haksızlık etmişler. Meksika, Slim'in yatırımları sayesinde daha iyi bir durumda.'' Acemoğlu ve Robinson ise Foreign Policy dergisinde eleştiriyi değerlendirmiş ve; '' Microsoft kurucusu, eleştirmeden önce acaba kitabımızı okumuş mu?'' yorumunda bulunmuştur.
Ulusların Düşüşü eminim ki dünyaya bakışınızı ve kavrayışınızı değiştirecektir ama Daron Acemoğlu'nun Türkiye'nin ekonomisiyle ilgili yaptığı röportajları, yazdığı makaleleri ve diğer kitaplarını da; Diktatörlük ve Demokrasinin Ekonomik Kökenleri, Modern Ekonomik Büyümeye Giriş ve Mikroiktisat gibi okumanızı tavsiye ederim. Çünkü ekonomi devletin temelidir ve Mustafa Kemal'inde dediği gibi; '' Hiçbir medeni devlet yoktur ki ordu ve donanmasından evvel, iktisadını düşünmüş olmasın.''
GeriHayalinizdeki üniversiteyi bulalım
Anlaşmalı üniversitelerimiz sana ulaşıp, burs ve programları ile ilgili bilgi versin ister misin?
